Er wordt meestal gedacht aan vervanging of upgraden van een computer als de snelheid te traag wordt. Maar wat wordt nu eigenlijk bedoeld met die snelheid en wat is er zoal aan te doen.
De snelheid van een computer is afhankelijk van meerdere zaken. Ik ga u hier niet vermoeien met de technische termen en uitleg. In het kort komt het erop neer dat de combinatie van uw moederbord, processor en werkgeheugen de snelheid van uw computer bepalen. Als we het over snelheid van een computer hebben moet u dit niet verwarren met de snelheid waarmee uw computer opstart of de snelheid waarmee u een website kunt inladen. Dat zijn verschillende snelheden, die van verschillende zaken afhankelijk zijn. In het kort
- opstart snelheid
- werk snelheid
- internet snelheid
Opstart snelheid
De snelheid waarmee uw computer opstart heeft te maken met de snelheid van uw processor en de beschikbare hoeveelheid werkgeheugen, maar meer nog met het besturingssysteem dat u op uw computer hebt geïnstalleerd en de programma’s die tijdens het opstarten van uw computer mee opstarten, zoals bijvoorbeeld uw firewall, virusscanner en andere beveiligingsprogramma’s, maar ook allerlei andere programma’s die u geïnstalleerd hebt en toestemming hebt gegeven om automatisch op te starten. (zie: [STARTProgramma’sOpstarten] en [STARTProgramma’sBureau-accessoiresSysteeminfo SoftwareomgevingOpstartprogramma’s]). Ook het aantal automatisch opstartende Services in Windows speelt mee. (zie: [STARTConfiguratieschermPrestaties en onderhoudSysteembeheerServices]. Met het programma StartUpList kunt u ook een goed overzicht krijgen van alle opstartende programma’s. Voor veel van deze automatisch opstartende programma’s kan een goed afgewogen keus gemaakt zijn (firewall, virusscanner,etc), maar vaak wordt bij het installeren ook klakkeloos de instellingen van de producent van het programma overgenomen, die het natuurlijk belangrijk vindt dat zijn programma automatisch opstart. Bekijk de lijst met automatisch startende programma’s eens kritisch en u zult merken dat veel van deze programma’s niet noodzakelijk zijn.
Een aantal programma’s zal bovendien direct na of tijdens het opstarten proberen verbining met internet te maken om te controleren of er nieuwe updates beschikbaar zijn. Voor uw virusscanner is dit uiteraard belangrijk, maar voor uw printer die zonder deze update zijn werk ook al goed deed een beetje overbodig. Ook dit kunt u met behulp van StartUpList uitvinden.
Wacht met het beginnen met werken op uw computer tot het opstartproces is afgerond. U ziet dit meestal aan de icoontjes rechtsonderin uw systeembalk. Als alle gebruikelijke icoontjes er zijn is uw computer klaar. De meeste computers hebben ook een lampje dat aangeeft wanneer de harde aan het werk is. Als dit lampje stopt met snel te knipperen is het opstartproces ook (grotendeels) achter de rug.
Er zal altijd een compromis moeten worden gemaakt tussen de beveiliging van uw computer en de opstart snelheid, maar over het algemeen zult u het meeste verlies aan snelheid merken tijdens het opstarten. Het verlies aan snelheid tijdens het werken met de computer is vaak beperkt, en kan met een uitbreiding van het werkgeheugen voor een deel worden opgevangen.
Werk Snelheid
Hiermee wordt bedoeld de snelheid waarmee uw computer de programma’s uitvoert, als het opstartproces is afgerond. Ook dit wordt bepaald door uw processor en het beschikbare werkgeheugen, maar ook door het soort programma dat u draait en of u een of meerdere programma’s tegelijk draait. Een zwaar foto bewerkingsprogramma zal meer van uw systeem vragen dan een tekst in het kladblok.
Als u regelmatig met meerdere programma’s tegelijk werkt en met programma’s die veel reken-capaciteit vergen van uw computer, dan wordt het des te belangrijker om een goede afweging te maken welke beveiligings software u gebruikt en of het aan te bevelen is het werkgeheugen van uw computer uit te breiden. Als u de toetsen [Ctrl], [Alt] en [Delete] tegelijk indrukt krijgt u het scherm van Windows Taakbeheer te zien. Selecteer hier het tabblad [Prestaties] en u ziet hoeveel van uw processor (CPU) capaciteit en van het werkgeheugen (Fysiek geheugen) van uw computer gevergd wordt. Het geheugengebruik van uw computer bestaat uit het werkgeheugen (RAM) en het Wisselbestand. Dit laatste is geheugen dat op een deel van uw harde schijf gereserveerd wordt als rekengeheugen, ter aanvulling van het fysieke werkgeheugen. Het geheugen van het wisselbestand is welliswaar instelbaar, maar echter minder snel dan het fysieke werkgeheugen. Als de Processor het redelijk kan bijhouden maar uw werkgeheugen steeds tegen de bovengrens aanloopt kan het een goede investering zijn om uw werkgeheugen uit te breiden. Controleer hiervoor echter wel eerst hoeveel fysiek geheugen uw moederbord maximaal aankan. Andersom, als uw werkgeheugen niet tegen de bovengrens aanloopt, maar uw processor wel continue zwaar belast wordt, dan zul u eerder de afweging voor een andere computer of processor moeten maken.
Werkgeheugen is betaalbaar en eenvoudig bij te plaatsen, een processor is minder snel vervangen en over het algemeen ook een flink stuk duurder. Uiteraard is het goed deze afweging te maken als u zeker weet dat u het over normaal gebruik van uw computer heeft. Als er zonder dat u het weet allerlei schadelijeke software draait die uw processor of werkgeheugen overbelasten, dan kunt dat beter eerst aanpakken. Anders bent u het paard achter de wagen aan het spannen.
Internet Snelheid
Als laatste de snelheid van het internetten. Ook hier zal de snelheid van uw computer (processor en werkgeheugen) een rol spelen, maar dat is hoofdzakelijk beperkt tot het opstarten van uw browser.
Daarna wordt de snelheid aan uw kant van de internet verbinding in hoofdzaak bepaald door de snelheid (bandbreedte) van uw internetverbinding en de verdunningsgraad van uw bandbreedte. Met dat laatste wordt bedoeld over hoeveel aansluitingen deze bandbreedte verdeeld wordt. Als u de bandbreedte over een, tien of meer aansluitingen moet delen zult u begrijpen dat daarmee de snelheid terug kan lopen. Dat zult u met name merken als meerdere mensen tegelijkertijd van die bandbreedte gebruik maken. (Het woensdagmiddag effect als veel scholieren vrij zijn en tegelijk op internet bezig zijn).
Aan de andere kant bepaald ook de snelheid aan de aanbiedende kant de snelheid van uw internet ervaring. Bij een piekbelasting aan de aanbiedende kant (als bijvoorbeeld in de USA de werkdag begint) kan ook een merkbare vertraging opleveren.
Er zijn een aantal websites waar u online uw upload en download snelheid kunt testen: bijvoorbeeld Speedtest de snelheidstester van PCconsultants of van BBnet. Voor een goede indicatie zult u een test vaker en op verschillende momenten van de dag moeten uitvoeren.
Komt de snelheid van uw verbinding laag uit en is dit voor uw internet gebruik en belevenis storend, dan kunt u overwegen om over te schakelen naar een snellere internet verbinding. Op de websites van bijvoorbeeld Speedtest.nl, Internetten.nl en Kieskeurig kunt u meer informatie krijgen over de beschikbaarheid, providers, abonnementen en prijzen in uw omgeving. Rondvragen bij uw naaste buren kan ook waardevolle informatie opleveren.
Tot slot
Een goed advies over vervanging van uw computer, of het upgraden van uw computer of internet abonnement is van meer zaken afhankelijk. Uw computer gebruik en wensen en uw internetgedrag en verwachting bepalen wanneer het moment daar is. Een nieuwere computer zal bijna altijd sneller zijn, maar of het in uw situatie een juiste keus is een andere vraag. Over een maand, een half jaar of een jaar zullen de computers immers nog sneller zijn. Laat u daarom niet gek maken door alle mooie aanbiedingen en goedbedoelde adviezen. De levensduur van uw computer kan met een kleine investering vaak nog behoorlijk worden opgerekt.